نخستین جلسه از سومین دوره حضوری معماری خوانی به همت پادکست معماری رادیو نمانا باهمکاری معاونت پژوهشی و دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه سوره به نقل از معاونت پژوهشی، معماری‌خوانی این هفته در دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه سوره سه‌شنبه، هفتم آذرماه یک هزار و چهارصد و دو، در محل دانشکده معماری و شهرسازی سوره برگزار شد.
دبیر این جلسه مهندس آناهیتا سماوات و میهمانان این جلسه دکتر نجمه دشتکی، دکتر زکیه سادات طباطبایی، دکتر محمدصادق خاجی، دکتر مرتضی اسماعیلی، دکتر مهدیس کولیوند، دکتر لیلا مقیمی، دکتر ساره نیک‌آبادی، دکتر ندا سالور، مهندس میلاد سمیاری، مهندس مینا زرنگ و مهندس ایلناز سوادی بودند.
در ابتدای جلسه مهندس سماوات ضمن خوش‌آمدگویی به میهمانان گرامی و تشکر از حمایت دانشکده معماری وشهرسازی و معاونت پژوهشی دانشگاه سوره، با طرح این پرسش که به نظر شما دغدغه فضاهای معماری امروز ما چه چیزهایی هستند، به روایتگری از فصل اول تا هفتم کتاب معماری و راز جاودانگی پرداخت.
وی با گریزی به ماهیت کلی کتاب و بسط مفهوم ظرف زندگی در معنا و ارتباط آن با جریان زندگی انسان در فضای معماری، نقش معمار در خلق فضای زنده را تعریف کرد. وی افزود: ظرف زندگی ما فضاهایی هستند که در آن زندگی می‌کنیم. با نظر به طبیعت می‌توان دریافت که پدیده‌ای زیباست که ظرف و مظروف باهم مطابقت داشته باشند. زیرا اگر ظرفی در تطابق با مظروف خود نباشد، هرچقدر هم که زیبا باشد، فاقد ارزش و عملکرد است.
معماری، راهِ بی‌زمانِ ساختن است که کیفیت بینام زندگی را خلق می‌کند. مسئله کیفیت، نوع ظریفی از رهایی از تضادهای درونی است و از همین رو است که می‌توان گفت تا وقتی یک پدیده دارای وحدت درونی باشد، دارای کیفیت نیز هست. کیفیت دربردارنده زندگی، انسجام، راحتی، آزادی و کمال است و درعین‌حال آن‌قدر بی‌شکل است که به یک یا چند ساختار محدود نمی‌شود.
دکتر نیک‌آبادی درباره موضوعات مطرح‌شده بیان کردند: بحث های فلسفی از هوسرل، باشلار و هایدگر شروع شد، سپس شولتز سعی کرد این بحثها را از هایدگر فیلسوف بگیرد و آن را به سمت معماری سوق دهد که نتیجه آن کتاب هستی، فضا و معماری است. دغدغه تمامی این افراد زیست انسان بود که در زندگی مدرن از او گرفته‌شده است و هدف آنها برگرداندن انسان به اصل خودش بود که سعی شد در بدنه معماری به آن پاسخ داده شود.
در ابتدای این کتاب هم به کودکی که در کنار دریا در حال بازی با شن ها است اشاره‌شده است، که درواقع به بودن خود واقف است وکم‌کم بیان می کند که مکان انسان را به بودن خود برمی گرداند. مکان ها اصالتی دارند که به رویدادهایی که در آن اتفاق می افتد بستگی دارد و این رویدادها در تکرار اهمیت پیدا می کنند. سپس سعی می کند بحث مکان را توصیف کند که درواقع واژه اصلی این کتاب همان کیفیت بینام است. که درنهایت این بحث را از طریق پالاسما مکان مند و معمارانه‌تر می‌کنیم.
سماوات با روایت از فصل چهارم و پنجم به اهمیت مسئله الگوی رویدادها اشاره کرد و گفت ما در شهری می‌توانیم زنده باشیم که زنده است. در صورتی زندگی در ما وجود دارد که در بناهایمان وجود داشته باشد و در صورتی در بناهایمان وجود دارد که در ما وجود داشته باشد چراکه هویت معماری و شهرهای ما تحت تأثیر رفتارهایی هستند که در آن اتفاق می‌افتند. در زندگی شخصی نیز چنین است ما تحت تأثیر طرح‌واره‌هایی هستیم که از کودکی با ما همراه بوده‌اند.
دکتر نجمه دشتکی در تکمیل این بحث افزود: به همین علت است که مسئله فرهنگ از کلان رویدادهایی است که معماری و شهرسازی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و مسئله شهر فراتر از کالبدهای معماری می‌رود و بر اساس الگو رویدادهایی که در آن اتفاق می‌افتد، زندگی در آن جریان می‌یابد. زیرا عامل فرهنگ به‌تنهایی موجب کثرت الگوهای زنده در شهر می‌شود. او در ادامه راجع به نظرات کتاب درباره مسائل شهرسازی به این موضوع پرداخت که این مسئله تعامل بین بنا و شهر است. نمی‌توانیم بگوییم تک بنا مستقل است. بنا در ارتباط با شهر و شهر در ارتباط با بنا است.
در پایان جلسه دبیر جلسه این سؤال را مطرح کرد که چه رویدادهایی باعث می شود که نسبت به سوره حس خانه بودن را داشته باشیم؟
دکترسمیاری در پاسخ به این سؤال بیان کرد: فضای صمیمی بین دانشجویان و استادان از اهمیت زیادی برخوردار است که باعث میشد فضا حس خانه را داشته باشد.
دکتر کولیوند گفت: یکی از مهم‌ترین دلایل می‌تواند قدیمی بودن ساختمان باشد که یک هویت تاریخی دارد. چیدمان حیاط به‌گونه‌ای است که حس تعامل را در دانشجویان زنده می کند و چیدمان کلاس ها و ارتباط بین دانشجویان و استادان بسیار مؤثر است.
مهندس زرنگ پاسخ داد: تصور دانشجویان از دانشگاه به‌طورمعمول یک فضای بزرگ و اداری است. و وقتی وارد این فضا می شوند به‌مرور زبان و رفتار این فضا را یاد می گیرند و این فضای کوچک و صمیمی یک حس تعلق را ایجاد می کند. ارتباط با طبیعت یکی دیگر از ویژگی های فضا است که این حس را در دانشگاه سوره ایجاد می کند.
دکتر دشتکی در پاسخ به این سؤال گفت: در دوران دانشجویی من فضای صمیمی در دانشکده حاکم بود و ارتباط خیلی خوبی بین استاد و دانشجو وجود داشت و کار مشارکتی که در زمان ما بسیار پررنگ بود. همچنین کتابخانه دانشکده مکانی مهم برای کار مشارکتی معمارانه بود که در بین کلاس ها و یا بنا به هر دلیلی که زمان خالی داشتیم، به کتابخانه می رفتیم و مطالعه می کردیم و روی کار هم‌صحبت می کردیم.
دکتر مقیمی در ادامه بیانات دشتکی اضافه کرد که در آن زمان علی‌رغم این‌که ارتباطات مجازی میسر نبود اما مشارکت در کتابخانه بسیار پررنگ بود و نسخه‌برداری از کتاب‌ها از طریق اسکنر انجام میشد و روح مشارکت و همدلی میان دانشجویان معماری و شهرسازی جریان داشت.
در انتهای جلسه ضمن بیان جمع‌بندی کلی و تقریر کلیات، یادبودها و هدایایی به استادان همراه در دوره اول و دوم معماری خوانی تقدیم شد و عکسی یادگاری همراه حاضرین در جلسه ثبت شد.
گزارشگر: شیوا جهینی
نظر خود را بنویسید